Het Ierse eiland huist een van 's werelds meest beruchte grenzen. Niet alleen verdeelt deze grens het eiland tussen de Republiek Ierland en Noord-Ierland, maar ook tussen de euro en de Britse pond, tussen meters en mijlen, en sinds kort, tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Toch komt men al meer dan 20 jaar de grens eigenlijk alleen tegen op de kaart; grensposten en -controles behoren tot het verleden.

Hoe verenigd of verdeeld voelen de inwoners van het Ierse eiland zich voorbij die ene specifieke, ambigue grens?

Nog niet zo lang geleden ging de verdeling van het eiland in ieder geval veel verder dan de loutere scheiding tussen staten en valuta's. Culturele, nationale en religieuze identiteiten stonden toen centraal ​​in een van de meest gewelddadige conflicten in West-Europa sinds de Tweede Wereldoorlog: het Noord-Ierse conflict, veelal bekend als 'The Troubles'. Het conflict kwam in 1998 ten einde door de ondertekening van het Goedevrijdagakkoord, maar die resolutie bleek slechts het begin van de vrede te zijn.

Hoewel het geweld is verdwenen, zijn de ‘wij-tegen-zij’ tegenstellingen dat nog niet. Muren zijn blijven staan en ook de generaties die zonder het geweld zijn opgegroeid, leven nog vaak in gescheiden werelden. Het evenwicht tussen vrede en conflict is na al die tijd nog steeds fragiel.

De Brexit-onderhandelingen van de afgelopen jaren hebben die fragiele balans ook nog eens aan het wankelen gebracht. Spanningen uit het verleden zijn boven komen drijven en sommigen maken zich zelfs zorgen over nieuwe ‘Troubles’.

Wij gingen naar Noord-Ierland om niet alleen te zien waar de divisies nog steeds voelbaar zijn, maar vooral om te zien waar mensen in staat zijn geweest om samen te komen, hun lessen uit het verleden te leren, en hernieuwde uitdagingen van polarisatie te overwinnen.