Breek uit je bubbel: NCTV dreigingsbeeld
29 oktober 2021 — JORDY NIJENHUIS
Onlangs werd het ge-update Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) gepubliceerd. In deze overheidsrapportage wordt voornamelijk duiding geven aan verschillende groepen en ideologieën om een beeld te schetsen van de dreiging van terroristisch gemotiveerd geweld in Nederland. Omdat de NCTV slecht drie maal per jaar hierover bericht wordt hier vaak uitgebreid bij stil gestaan in de media. Een goede kans voor ons om de headlines van de grote Nederlands nieuwsmedia kritisch te bekijken en te vergelijken om te zien welke elementen zij onder de aandacht brengen en welke niet.
De NOS, RTL Nieuws, de Telegraaf en Trouw kiezen er allemaal voor om zich te richten op een van de meest opvallende en nieuwe elementen van het dreigingsbeeld, namelijk de opkomst van het extreem rechtse ‘accelerationisme’ onder jongeren. De headlines die hierbij worden gebruikt zijn de volgende: RTL nieuws: “rechts-terroristische dreiging van jongens tussen 12 en 20 jaar”, Trouw: “NCTV waarschuwt voor jonge rechts-extremisten die uit zijn op een rassenoorlog”,de Telegraaf: “NCTV slaat alarm over nieuwe generatie extreemrechtse jongens: ’Piepjong”, en de NOS: “NCTV ziet honderden tieners radicaliseren door extremistische ideologie”.
Opvallend genoeg schenken de artikelen relatief weinig aandacht aan het Jihadisme, dit terwijl de NCTV aangeeft dat hier nog steeds de grootste dreiging vanuit gaat. Op de eerste pagina van het dreigingsbeeld staat zelfs: “De jihadistische dreiging tegen Nederland blijft onveranderd in stand en wordt in Nederland nog steeds als de grootste terroristische dreiging beschouwd.” Toch kiezen de nieuwsmedia er bewust voor om het frame van radicaliserende rechtse jongeren te gebruiken voor hun berichtgeving.
Aannemelijk is dat journalisten dit doen om juist de nieuwe elementen in hun artikelen onder de aandacht te brengen. Drie maal per jaar publiceren over het Jihadisme levert natuurlijk minder ‘clicks’, en dus inkomsten op vergeleken met headlines die de aandacht trekken en verrassen. Het Algemeen Dagblad schijnt mee te gaan in deze gedachte met de kop: “NCTV vreest verdere radicalisering coronaprotesten” Dit terwijl de coronaprotesten slechts 8 keer worden benoemd, en voornamelijk uit angst voor vermengingen met andere extremistische stromingen, in het 34 pagina tellende rapport.
Opmerkelijk is dat De Telegraaf naast het eerder genoemde artikel ook een tweede publicatie wijdt aan het rapport met de headline: “NCTV maakt zich zorgen om linkse verharding: ’Problemen woningmarkt of klimaatdiscussie sluimeren” Waar de meeste outlets de dreiging van extreem rechts uitlichten, kiest de Telegraaf ervoor om zowel aan rechts als links aandacht te besteden en hiermee misschien ook wel te profiteren van de politieke polarisatie.
Helaas is het zo dat veel social media gebruikers slechts de headlines lezen en delen, zonder dat de artikelen in detail worden gelezen. Als we enkel deze headlines zouden consumeren krijgen we echter een verkeerd beeld van de werkelijkheid en lijkt de dreiging van zowel rechts, de coronaprotesten en links groot. Binnen het rapport wordt er echter aan verschillende groepen aandacht besteed en is de mate van dreiging niet gelijk en genuanceerd. Media kunnen selectief zijn in het framen van dergelijke rapporten, en zijn altijd opzoek naar headlines die verkopen. Daarom is het altijd een goed idee om je verder te verdiepen in de materie voordat je headlines voor waarheid aanneemt. Ook is het verbreden en diversifiëren van je nieuws consumptie een goed idee. Volg bijvoorbeeld een krant of nieuwsmedium met een ander perpectief om te zorgen dat je niet vast komt te zitten in je eigen bubbel!