DE MAART PANIEK VOORBIJ

5 APRIL, 2019 — EDWIN VAN DE SCHEUR

Maart 2019 zal de boeken ingaan als een maand vol chaos, onrust en maatschappelijke spanningen. Dit begon allemaal in de ochtend van maandag 18 maart, toen in de stad Utrecht plots het vuur werd geopend in een rijdende tram onderweg naar het centraal station. Met de aanslagen in Christchurch, Nieuw-Zeeland nog vers in ons achterhoofd, sloeg de paniek in Nederland meteen toe. De zoektocht naar de dader was nog in volle gang toen de eerste — te verwachten — gepolariseerde opmerkingen al op social media werden gegooid. Opmerkingen over de afkomst van de dader, de Nederlandse moslimgemeenschap, en de eerste politieke beschuldigingen; ze passeerden allemaal in razend tempo de revue.

Compleet overspannen door de aanslag ging Nederland twee dagen later de provinciale verkiezingen in. De toon van het debat was flink opgevoerd, en toen Forum voor Democratie eenmaal de overwinning had opgeëist, leek het land opeens te klein voor de doorgaans windstille provinciale verkiezingen. De media sprongen met alle liefde op de uitspraken van Baudet, en wij als publiek consumeerden het maar al te gretig. Opeens lijkt het allemaal om die ene man te draaien. En terwijl iedereen verzeild raakt in het beschuldigen of verdedigen van deze ene man, vraag ik mezelf af: wordt het niet tijd om onze aandacht te verleggen?

LESSEN UIT NIEUW-ZEELAND

Het is fascinerend om te zien hoe Nieuw-Zeeland en Nederland er momenteel voor lijken te staan. Nieuw-Zeeland, het land dat momenteel een ongekende tragedie te verwerken heeft, lijkt nu meer verenigd dan ooit. Nieuw-Zeelanders scharen zich massaal achter hun premier die zowel in haar toespraken als in haar beleid oproept tot eenheid en verdraagzaamheid, en de Nieuw-Zeelanders zelf zetten het ene na het andere verbindende initiatief op. Van grootschalige herdenkingen tot een collectieve haka uitvoering, alles wordt gedaan om de aandacht te verleggen van die ene dader naar het collectief. Niet om de tragedie te vergeten; maar om plaats te maken voor de toekomst.

Nederland, daartegenover, lijkt de weg in te slaan van verdere verdeeldheid en paniek. De ophef lijkt voor zowel politiek, media, als publiek aantrekkelijker te zijn dan eenheid en verdraagzaamheid. De lessen van Nieuw-Zeeland hebben de afgelopen weken duidelijk nog niet veel zoden aan de Nederlandse dijk gezet.

DE STILLE TOCHT

Dat wil niet zeggen dat in de afgelopen weken er geen enkele ruimte is geweest voor rust en reflectie. De stille tocht in Utrecht was een bijzonder baken in de duisternis die liet zien hoe veel mensen in dit land toe waren aan verbindingen. Die vrijdag na de aanslagen kwamen naar schatting zestienduizend mensen bijeen om de slachtoffers te herdenken. Met hoog gehouden kaarsen en wapperende rood-witte vlaggen luisterde de menigte gelaten naar de burgemeester van Utrecht die opriep tot een nieuwe beweging voor vrijheid, tolerantie en verdraagzaamheid.

Zijn toespraak was een eerbetoon aan de kracht van de stad. Een stad die in het hart van ons land genesteld ligt. Een stad die wij, bij Dare to be Grey, maar al te trots onze thuisstad mogen noemen.

DARE TO BE GREY

Een week na de aanslag in Utrecht, vierde Dare to be Grey de herlancering van haar campagne. Een moment dat uiteindelijk veel ingetogener was dan dat wij in de initiële voorbereidingen hadden voorzien. De herlancering vond plaats op 25 maart, precies 3 jaar na onze oorspronkelijke lancering, en was bedoeld als een nieuwe impuls voor onze strijd tegen polarisatie; een strijd die de afgelopen drie jaar alleen maar belangrijker is geworden. De gebeurtenissen in Nieuw-Zeeland en Nederland zijn daarin zeer sprekende waarschuwingen geworden.

Hoezeer de boodschap van Dare to be Grey specifieke plaatsen en landen ook mag overstijgen, blijft het een boodschap die is geboren in Utrecht. En nu we langzaam maar zeker de paniek van maart achter ons laten, is het tijd om een nieuwe stap voorwaarts te maken. Het is tijd om de regie terug te nemen. Het is tijd om — in navolging van de oproep van de Nieuw-Zeelandse premier en de Utrechtse burgemeester — onszelf in eenheid en verdraagzaamheid te verenigen. Het is tijd om op te staan tegen terreur, politieke paniek, media hypes, en bewuste en onbewuste pogingen om onze samenleving verder te verdelen in zwart-wit denken.

Het is tijd om Grijs te worden.