Vrouwenhaat, de blinde vlek van onze maatschappij?
26 augustus 2021 — OLIVIER CAUBERGHS & LISA DE SMEDT
OPINIE: We moeten vrouwenhaat ook in onze maatschappij onder ogen durven komen wanneer het ons aanstaart voor we andere gemeenschappen of religies wijzen op hun vrouwonvriendelijke fundamenten.
De laatste dagen zijn de berichten uit Afghanistan niet meer weg te denken uit het nieuws. Met sombere artikels, getuigenissen, columns en sociale media worden we eraan herinnerd hoe de Taliban de situatie van vrouwen opnieuw decennia zou kunnen terugdraaien. De Nederlandstalige pers was er als de kippen bij om een vergrootglas op de situatie te leggen en te wijzen op de quasi onbestaande vrouwenrechten in de Afghaanse maatschappij onder het bewind van de Taliban. De vrees werd meermaals door experten geuit dat vrouwen de grootste slachtoffers zullen worden van wat komen zal in de komende maanden en jaren in Afghanistan.
Blijkbaar is onze aandacht en verontwaardiging voor dit onderwerp wel enkel verzekerd wanneer we kijken naar hoe andere gemeenschappen en religies met de gelijkheid tussen mannen en vrouwen omgaan. Wanneer een Sharia-regime een vrouw terechtstelt omdat ze wordt verdacht van overspel, schreeuwen we via de (sociale) media onze verontwaardiging van de daken. Maar wanneer een man uit ideologische vrouwenhaat de straten van het Engelse Plymouth optrekt en 5 mensen neerschiet gaan we verbazingwekkend snel weer over tot de orde van de dag.
Afgelopen donderdag werd de Zuid-Engelse stad opgeschrikt door een terroristische aanslag. Nadat de 22-jarige man eerst zijn eigen moeder had vermoord, trok hij de straat op en schoot nog vier willekeurige mensen dood, waarna hij zichzelf van het leven beroofde.
“Wanneer een man uit ideologische vrouwenhaat de straten van het Engelse Plymouth optrekt en 5 mensen neerschiet gaan we verbazingwekkend snel weer over tot de orde van de dag.”
Massamoorden zijn in Europa een uitzonderlijk fenomeen, de vorige in het V.K. had plaats in 2010, dus je zou verwachten dat dit wel uitgebreide aandacht zou krijgen in de internationale pers. Des te meer omdat later bleek dat deze hoogstwaarschijnlijk ook nog eens vanuit een ideologische vrouwenhaat tot stand is gekomen. Maar de Nederlandstalige pers hield vast aan de initiële verklaring van de lokale politie dat er geen terroristisch motief in het spel zou zijn en liet de zaak voor wat het was. Waar was onze bezorgdheid dat vrouwen veilig over straat moeten kunnen lopen plots naartoe?
In de uren na de aanslagen doken de eerste berichten omtrent de sociale media activiteiten van de dader reeds op. Deze berichten stonden bol van misogyne boodschappen en verwijzingen dat de dader zichzelf ziet als een lid van de Incel (involuntary celibates) beweging. Dit is een gemeenschap uit de zogenaamde “manosphere”, een verzameling van verschillende toxische online gemeenschappen waar vrouwenhaat welig tiert. Oproepen om vrouwen te vermoorden, verkrachten of aan te vallen met bijtend zuur zijn hier geen uitzondering. Hiermee lijken ze echter meer uit te zijn op controle over een vrouw dan hun hart te veroveren.
De Incel beweging bestaat hoofdzakelijk uit mannen die om uiteenlopende redenen niet in staat zijn een romantische of seksuele relatie met vrouwen op te bouwen. Hierover uiten ze hun frustraties op internetfora die gekarakteriseerd worden door toxisch en haatdragende taal, voornamelijk tegenover vrouwen. Zij zien seks ook als een recht dat hen door vrouwen wordt ontnomen wat hun haat alleen maar versterkt. Hiermee insinueren zij natuurlijk niet dat willekeurige vrouwen seks met hen moeten hebben maar vooral dat vrouwen zich dienen te binden aan een man zodat elke man een vaste partner, en volgens incels, dus zo regelmatig toegang tot seks krijgt. De rol van de vrouw is hierbinnen vooral beperkt tot onderdanigheid aan de man en het bevredigen van zijn seksuele behoeften. Als vrouwen zich dus niet meer zo ‘losbandig’ zouden gedragen en zich zouden binden aan een man zouden deze problemen de wereld uit zijn …
“Waarom hebben we als maatschappij bijna geen oog voor een ideologie die sinds 2014 al meer dan 50 doden en tientallen gewonden maakte?”
In de online communities waarin deze mensen samenkomen wordt een zeer specifiek woordgebruik gehanteerd om hun nihilistisch wereldbeeld kracht bij te zetten, en verbondenheid te cementeren, zoals “blackpilled” of dehumaniserende taal tegenover vrouwen zoals “femoids”, een portemanteau voor female en humanoid.
Ook de dader van de aanslag in Plymouth hanteerde deze codetaal op zijn sociale media. In zijn laatste video op Youtube voor de aanslag beschrijft de dader zijn gedachten door te stellen dat hij “defeated by life” (verslagen door het leven) is en abonneerde hij zich ook op de video´s van “IncelTv”, een kanaal waar men deze ideologie omarmt.
Ondanks dat de Britse pers de zaak verder opvolgen en bij elke nieuwe ontdekking updates publiceren, blijft het erg stil in de Nederlandstalige pers. Dit staat in schril contrast met de aandacht die de zaak krijgt van de Nederlandstalige pers wanneer er een vermoeden is dat de aanslag werd gepleegd vanuit religieuze of extreemrechtse ideologie, ook al vallen er minder of zelfs geen slachtoffers.
Waarom hebben we als maatschappij bijna geen oog voor een ideologie die sinds 2014 al meer dan 50 doden en tientallen gewonden maakte?
Natuurlijk zijn niet alle Incels of misogyne personen staatsgevaarlijk en moeten we hen niet onmiddellijk paria´s maken omdat hun visie afwijkt van de gelijkheid tussen man en vrouw. Deze mensen staan natuurlijk ook niet allemaal klaar om morgen een aanslag te plegen.
Maar we moeten vrouwenhaat ook in onze maatschappij onder ogen durven komen wanneer het ons aanstaart voor we andere gemeenschappen of religies wijzen op hun vrouwonvriendelijke fundamenten. Nog steeds wordt seksisme en misogynie te snel weggelachen wat er mee voor zorgt dat deze blinde vlek onze maatschappij blijft overschaduwen. Dit wordt keer op keer aangetoond wanneer mannen met macht en aanzien minimaliserend reageren en wijzen naar de “verzuurde feministen” die deze problematiek willen aankaarten.
Willen we dit probleem in onze maatschappij echt aanpakken moeten we het dus eerst benoemen binnen onze eigen rangen.
De auteurs Olivier Cauberghs (radicaliseringsexpert) en Lisa De Smedt (taalwetenschapper) zijn beide werkzaam bij Textgain.
Meer weten over incels? Lees dan onze Engelstalige analyse over de opkomst en het potentiële gevaar hier!