“WAAROM MOET IK GRIJS ZIJN?”
24 SEPTEMBER, 2019 — TEAM DARE TO BE GREY
“Waarom moet ik Grijs zijn?”, “Grijs is toch hartstikke saai?”, “Waarom zijn jullie toch de hele tijd met die ene kleur bezig?!”, en “Wat maakt grijs, eigenlijk Grijs?”
Vroeg of laat is een van deze vragen vast wel eens door je hoofd gegaan. Daarom lijkt het ons handig om hier eens goed bij stil te staan en ons idee van ‘Grijs’ van begin tot eind uit te leggen.
Laten we voor het gemak dan ook maar bij het begin beginnen:
Dare to be Grey’s obsessie met het woord ‘Grijs’ komt voort uit onze missie om polarisatie — de steeds verdere verdeling van de samenleving — tegen te gaan. Wanneer mensen of groepen polariseren, gaan ze vaak denken in ‘zwart-wit’. Ze gaan denken in absoluutheden; in termen van goed en kwaad, en wij tegen zij. Dat vinden wij problematisch, want des te meer mensen in dergelijke termen gaan denken, des te meer zij van elkaar vervreemd raken en er op de lange termijn grote conflicten kunnen ontstaan (kijk bijvoorbeeld maar naar de verdeeldheid in de Verenigde Staten of Groot-Britannië).
Dat willen wij natuurlijk niet. Niet in Nederland, en ook niet in de rest van Europa. En om dat tegen te gaan, roept Dare to be Grey iedereen op om Grijzer te worden. Grijs, gelegen tussen zwart en wit, is voor ons dus meer dan alleen een kleur; het is een maatschappelijk concept — een symbool van verbinding in plaats van verdeeldheid.
Maar hoe vertaalt deze kleur zich nu precies naar dat maatschappelijke concept? Wat kunnen we ‘Grijs’ noemen, en wat niet?
Om antwoord te geven op die vragen hebben wij vijf kernwaarden uiteengezet: diversiteit, debat, empathie, nuance en twijfel. Samen vormen zij de identiteit van het Grijze Midden dat opstaat tegen de zwart-wit denkers in onze samenleving.
Het Grijze Midden is in eerste instantie vooral een divers midden, een kleurrijk midden. Niet alleen is er in dit midden ruimte voor de meest uiteenlopende overtuigingen en identiteiten, er is bovendien het besef dat deze verschillen de samenleving kleur geven en sterker maken.
Dus of je nu links of rechts op dat Grijze spectrum zit, of je juist fel gekleurd Grijs bent of rustig in het midden hangt, er heerst het besef dat we allemaal deelnemen aan deze samenleving, en dat er buiten de initiële verschillen ook veel fundamentele overeenkomsten zijn.
Wat vervolgens belangrijk is om te realiseren, is dat in zo’n diverse samenleving opvattingen, meningen en visies gegarandeerd met elkaar zullen botsen. Wanneer dat gebeurt, kun je er verschillende dingen mee doen. Je kan er voor kiezen om de verschillen te negeren, om ze stil te zwijgen en te begraven. Of je kan ervoor kiezen om het debat aan het gaan, om de verschillen bloot te leggen en het gesprek aan te gaan.
Het botsen van meningen is niet slecht. Door het debat te voeren kunnen problemen aan het licht worden gebracht, worden we aan het denken gezet, en kunnen we oplossingen verzinnen die de maatschappij verder helpen. Het zorgt ervoor dat we scherp blijven, dat we vraagtekens zetten bij ons eigen denken, en kan ons ook behoorlijk creatief maken.
Zolang het debat open en constructief blijft, met respect voor de ander en diens mening, en men op het einde elkaar nog vriendelijk de hand kan schudden, dan weet je dat wij als samenleving in staat zijn om conflicten op een vreedzame manier op te lossen .
Zelfs wanneer bepaalde verschillen botsen en niet meer te overbruggen zijn, is het alsnog mogelijk om te blijven luisteren, om je in de ander in te leven, om empathie te tonen. De verschillen zijn daarmee niet opeens verdwenen, maar dat is ook niet nodig.
Begrip en inleving voorkomen vervreemding en geven bovendien de kans om de overeenkomsten die we wél met elkaar delen extra te benadrukken.
In al deze zaken komt ook het begrip nuance direct of indirect terug. Kwesties hebben vaak meerdere kanten, en hoewel de waarheid zeker niet altijd in het midden ligt, is die nog minder vaak te versimpelen tot zwart-wit tegenstellingen.
Door niet terug te vallen in dergelijke zwart-wit tegenstellingen, door nuance toe te laten tot je eigen overtuigingen, blijft het altijd mogelijk om bruggen te slaan.
Ten slotte, Twijfel. Misschien wel een van de meest ondergewaardeerde bezigheden vandaag de dag. En dat is jammer, want het is vaak de twijfelaar die de sleutel van het debat in handen heeft. Daar waar twee partijen scherp tegenover elkaar staan, is het namelijk de twijfelaar die zich allang in beide partijen heeft ingeleefd. Het is de twijfelaar die open staat voor beide perspectieven en begrijpt waar de mensen en hun opvattingen vandaan komen.
Het moment dat de twijfelaar zich uitspreekt en de toon van het debat durft te bepalen, is het moment dat de doorgaans botsende partijen de kans krijgen om nader tot elkaar te komen en misschien zelfs een oplossing tot het probleem bereiken.
Bij al deze zaken: nuance, empathie, twijfel — Grijs zijn —, heersen nu nog misschien de associaties dat het gaat om terughoudende en kalme houdingen. Pas op de plaats maken, niet met je hoofd boven het maaiveld uitsteken.
Dát is wat wij bij Dare to be Grey willen doorbreken.
Juist in tijden als deze — waarin de gevaren van polarisatie in steeds grotere omvang op de loer liggen en de dynamieken van social media zich maar al te vaak aan de extreme opvattingen lenen — is het essentieel om dat Grijze midden te mobiliseren. Het is tijd om aan iedereen te vertellen dat juist zij, wij, de oplossing van dit maatschappelijke probleem in handen hebben.
Doe mee, en Dare to be Grey!